Erik Lemmens “Dans” 13.01 – 4.02.2001

Schilderen is bevroren beweging. De tijd wordt stil gezet. In het omlijste landschap groeit HET gras niet meer. De storm voert de wolken in het midden niet meer naar de boomkruin rechts. De schilder is onmachtig het voort tikkende leven te verbeelden. Beweging komt niet verder dan een suggestie. De emoties in een portret zijn benoemd, maar ook afgekapt. Alleen de kijker kan het proces afmaken. De afbeelding wordt referentie in de samenspraak van de kijker met zichzelf of anderen.
Midden vorige eeuw begon de beeldende kunst aan een desperate poging om zich van deze aangeversrol te ontdoen. De verf werd op het doek gegooid. Verf moest druipen. Schilderkunst werd de beweging zelf. Maar ook deze expresionistische manier van schilderen werd niet het leven zelf. De schilderwerken pasten nog altijd op de muren van de musea. 

De kunstenaar kan slechts de beweging vangen, maar gelukkig kan dat op een heel bijzondere manier, zoals Erik Lemmens met zijn danstekeningen laat zien. Terug grijpend naar de jaren 50-70 maakt hij zichzelf onderdeel van een proces. Met zijn papier, houtkool en gouache-verf neemt hij plaats in het speelvak van de geimproviseerde dans en volgt de danser, interpreteert en verbeelt. De beweging krijgt zijn eigen afdruk.
Minuten van dans worden verstold tot lijnen en kleurvakken. Het proces wordt gevangen. De danser kan verder, de tekening blijft. Met zijn tekeningen/schilderingen van de dans, op de plek waar het gebeurt, is Erik Lemmens het atelier ontvlucht, weg van de contemplatie, de vorm, het ding. Terug naar de beweging zelf. Voor wie het eerdere werk van Erik Lemmens kent is het een logische stap. In zijn eerder werk – belden, schilderijen en laatselijk fotografische objecten – trachtte hij vorm te geven aan de essentie van vruchtbaarheid en erosie. Natuurlijke materialen en vooral aarde, in al haar verschijningen, speelden daarbij een hoofdrol. Aarde die geeft en neem. Vergankelijkheid. Hij gaf het vorm in een verbijsterend poetische serie kleien voorraad schuurtjes, gemodeleerd naar de sarcofaag en in een fotografische afdruk op linnen van een wondermooi, eeuwenoud grieks beeldje van een jong meid. Onaangetast door erosie belichaamt ze de esthetica van het leven zelf. Erik maakte haar echter kwetsbaar dooe het fotografische materiaal, het linnen en de glasplaat wwrop het linnen gespannen is.

Het is somberheid die hem nu, waarschijnlijk tijdelijk, verlaten heeft. Erik is naar de dans, het bruisende vruchtbaarheidsritueel, dat hier en nu wordt uitgevoerd en probeert daar al tekenend en schilderend onderdeel van te worden. 

Henno Eggenkamp, November 2000

Tentoonstellingen1983 De Bast, Amsterdam
1984 Iona-stichting, Amsterdam, groepstentoonsstelling met Gerlinde Wendland
(Neurenbeerg) en Lukas Zingg (Basel)
1985 Vrije Hogeschool, Driebergen, groepstentoonstelling Symposium Beeldende Kunst
1986 Galerie Filarski, Bergen (N.H.) en Elsloo (Fr.)
Galerie Klimmende Bever, Hilversum
1987 Galerie Filarski, Elsloo
1989 Kirche der Christengemeinschaft, Frankfurt, Duitsland
Galerie Impuls, Schoonhoven
Instituut Scorlewald, Schoorl
1990 Galerie Filarski, Elsloo
1991 Triodosbank, Zeist
1992 Internationaal Wekcentrum voor Beeldende Kunst, Zeist
1994 Galerie Filarski, Elsloo
Gemeentehuis, Voerendaal, intern. Groepstentoonstelling Smeden
Insituut Scorlewald, Schoorl
1995 Open Ateliers, Amsterdam-ZO
1996 Voorjaarssalon Bijlmeer-Meer Kunst, Amsterdam-ZO, groepstentoonstelling
1997 Bijlmer Galerie, Amsterdam-ZO
Galerie Katuin, Groningen, beeldentuin, groepstentoonstelling
Galerie Filarski, Elsloo
Najaarssalon en Open Ateliers, Amsterdam-ZO
1998 Galerie Katuin, Groningen, groepstentoonstelling
1999 Galerie Katuin, tentoonstelling Manifestatie Noordlicht A.Z.G., Manifestatie Noorderlicht Bijlmer Galerie, Amsterdam-ZO
2000 Vrije Hogeschool, Driebergen Galerie Signe, Heerlen, Witkiewicz-project de Portrettenfirma
Opdrachten

1987-1989 Ontwerp affiches Theater van het Woord, Driebergen
1989 Wandobject, Stichting Christophorus, Bosch en Duin; ontwerp en uitvoering, 240×574 cm, materialen: caseine, gips, bijenwas, op hout
1990 Ontwerp ballustrade, Camphill architects, Aberdeen, Schotland – uitvoering i.s.m. John Petrie, Stirling; 90×810 cm, materiaal: gesmeed staal
1991 Staalsculptuur, Templehill Community, Auchenblae, Schotland; ontwerp en uitvoering, hoogte 240cm, materiaal: corten staal
1992 Sculptuur, St Michaels Chapel, Camphill Village Trust, Aberdeen, Schotland
1993 Wandobject, Stichting Orion, Rotterdam; ontwerp en uitvoering, 260×70 cm, materialen: staal, gepatineerd koper, zeefdruk
1998 Installatie Huis van Woorden, Galerie Katuin, Groningen, materialen: gedroogde kei, staal, teksten op muur